Weetje: de oudste plantenfamilie ter wereld?
De orchideëenfamilie bestaat al lang, heel lang. Het is zelfs, op één na, de oudste plantenfamilie op aarde. Misschien wel de oudste, maar we moeten uitgaan van het bewijs wat daarover is te vinden. Er zijn bijna geen fossiele resten van de orchideeënfamilie te vinden, dus het enige bewijs is ‘schriftelijk’ vastgelegd en dateert van 551 jaar voor Christus.
Een Chinese wetenschapper Kong-foe-Tseh – grondlegger van de Chinese staatsgodsdienst (Confucius) – schreef als eerste over de opvallende geur van de orchidee. Jaren later waren het ook de Chinezen die het eerste schreven over het telen van de plant. Het eerste Westerse bewijs van de orchidee dateert echter tussen de 370 en 285 jaar voor Christus. Toen schreef de Griekse filosoof en botanist Theoprastus in zijn Historia Planatarum (geschiedenis van de plant) voor het eerst over de ‘orchis’.
Volgens Griekse mythologie is de plant vernoemd naar de Griekse god Orchis, de zoon van een Nimf en Satyr. Orchis was een prachtige demi-god (een sterveling die het nageslacht heeft van een god en een mens) die zichzelf gerechtigd heeft alles te doen wat hij wilde. Met zijn ongelooflijke charme heeft hij heel wat vrouwen harten veroverd, tot er op een dag iets vreselijks gebeurde en hij een Maenad priesteres van een andere god probeerde te verkrachten. Orchis heeft vervolgens de doodstraf gekregen. De manier waarop dit is gegaan laten we tot jullie verbeelding over… Andere goden gebruikte zijn stoffelijk overschot om een plant te verwekken, ter nagedachtenis aan zijn schoonheid en losbandigheid. Een luguber verhaal, maar drie keer raden welke prachtige plant daaruit voort kwam?
Botanist Theoprastus verbind de naam van de orchidee echter aan de twee enorme wortelknollen onderaan de plant, die nogal veel weg hebben van het mannelijke geslachtsdeel.
Twee tegenstrijdige verhalen dus. Alhoewel de laatste een stuk geloofwaardiger klinkt. Zullen we ooit achter de waarheid komen?
De orchidee is een stuk minder onschuldig dan hij er uit ziet!
Waarschuwing: Verder lezen is op eigen risico 😉
Dat we ontzettend blij worden van de orchidee is niets nieuws onder de zon. Het is een stralende plant die elke ruimte opfleurt. Maar naast de prachtige verschijning draagt de orchidee best wat geheimen met zich mee. Geheimen en leuke feiten die wij zo nu en dan met jullie zullen delen in onze “weetjes” rubriek.
Dit keer bespreken we waarom de orchidee eigenlijk helemaal niet zo onschuldig is als hij er uit ziet. Zoals velen van jullie wellicht wel weten betekend het woord ‘Phalaenopsis’ letterlijk; lijkend op nachtvlinder. Prachtig! Een benaming die wij volledig begrijpen, alleen al als je kijkt naar de vormen van deze prachtige orchidee.
De betekenis van het woord ‘orchidee’ is alleen een stuk minder charmant en doet dan ook zwaar onder aan deze prachtige verschijning van een plant. Orchidee betekent namelijk – daar komt ‘ie – teelbal, ofwel testikel. Leuk, zo op je vensterbank…
Waar komt deze benaming dan vandaan? ‘Órkhis’, zoals Griekse filosoof Theophratus de plant noemde 300 jaar v.Chr., is het Griekse woord voor teelbal. De plant werd zo genoemd vanwege de wortelknollen die nogal veel weghebben van het mannelijke geslachtsdeel, (zie bovenstaande afbeelding). Oké, eerlijk toegegeven ondanks de niet zo charmante benaming zien we ergens de gelijkenis wel. Tegenwoordig hebben de meeste orchideeën niet meer van zulke grote ‘ballen’, of zelfs helemaal geen knollen meer. Maar vroeger zou menig man er jaloers op zijn geweest!
Hmmm…Wij blijven maar de latijnse benamingen gebruiken. Dat klinkt toch wat chiquer 😉